Batı, İran ile müzakere sürecinde sürekli dengesiz davranıyor
AB dış politika sorumlusu ve İran ile nükleer müzakerelerde 5+1 grubunun koordinatörü Catherine Ashton bir an önce müzakerelere başlamak istediklerini belirtti.
Litvanya’da bu açıklamayı yapan Ashton, İran Dışişleri Bakanı Zarif ile BM genel kurul zirvesinin kulisinden ikili bir görüşme gerçekleştirmek üzere anlaştıklarını belirtti. Bu anlaşma, geçen Perşembe günü İran Cumhurbaşkanı Ruhani Nükleer müzakerelerin sorumluluğunu Dışişleri Bakanlığına vermesinin ardından gerçekleşti.
Bu sorumluluğu Milli Güvenlik Yüksek Konseyinden Dışişlerine verilmesi, İran’ın yeni yönetiminin muhtemelen Batı ile uzlaşmaya daha eğilimli olduğu şeklinde yorumlandı. İran İslam Cumhuriyeti dengeli ve mantıklı bir politika izleyerek karşılıklı saygı çerçevesinde yapıcı müzakereleri olumlu karşılıyor. Oysa Batı müzakere sürecinde sürekli dengesiz davranıyor.
Batı bir yandan İran’a petrol ambargosu uyguluyor, ancak daha sonra yaptırımların kendisi için sorun yarattığını görünce kararında bazı istisnalara yer veriyor ve onlarca ülkeyi yaptırıma katılmaktan müstesna ediyor. Amerika yönetimi bu çerçevede geçen Cuma günü Japonya ve on Avrupa ülkesinin İran’a dayatılan petrol ambargosundan muafiyetini 6 ay daha uzattığını açıkladı.
Öte yandan Amerika hazine bakanlığı İran petrol sektörü ile bağlantısı olan 6 kişinin ve 4 firmanın adını tek yanlı yaptırım listesine aldı. Bu arada AB genel mahkemesi de Cuma günü İran’ın 8 banka ve ticari firmasına bir kaç yıldır dayatılan yaptırımların kaldırılması gerektiğini açıkladı. Gerçekte İran ile 5+1 grubu arasındaki müzakereler Batı’nın çelişkili tutumu yüzünden geçen Nisan ayından beri askıya alındı. Şimdi ise Batı İran ile müzakereleri yeniden başlatmak istiyor.
Dışişleri bakanı Zarif ise yaptığı açıklamada Ashton ile görüşmesinde, karşı tarafın siyasi iradesi durumunda İran da hazır olduğunu belirttiğini vurguladı. Gerçi batının teamüle yanaşması olumlu bir noktadır, lakin bu eğilim siyasi çelişkilerle birlikte olmamalıdır. Nitekim Batı’nın tüm olumlu yaklaşımına karşın bu konuda iki nokta dikkat çekmektedir. İlkin müzakere belli bir takvim çerçevesinde ve karşılıklı güven ortama oluşturma amaçlı olmalı ve ikincisi Batı yaptırımlar ve tehditlerden el çekmeli.
İran Cumhurbaşkanı Ruhani de zaman kaybetmeksizin ciddi müzakerelere başlanmasını istedi, ama aynı zamanda İran asla Nükleer Enerjiden yararlanma ve özellikle uranyum zenginleştirme hakkından vaz geçmeyeceğini vurguladı. Ruhani, İran milleti zorbalığa teslim olmayacağını ve savaş tehditleri ile haklarından geri adım atmayacağını da vurguladı.
