DÜNYAFilistinİranSon Dakika

Gazze direnişinin arkasında İran var

Yetkililer, Hamas’ın İsrail’le savaşındaki “olanak sağlayıcısının” İran olduğunu söylüyor

Yetkililer, Hamas’ın roket cephanesinin her yerinde Tahran’ın parmak izlerinin olduğunu belirtiyor

İsrail ve Hamas arasında yaşanan ve Ortadoğu’nun birbirine dolanmış haldeki niteliğini hatırlatan son şiddet olayları, ABD ve İsrail yetkililerinin Gazze’nin yüzlerce mil doğusundaki bir temel aktörün rolü nedeniyle hayıflanmasına yol açtı: İran.

Cuma sabahı Beyaz Saray Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Ed Royce, “Hamas’ın olanak sağlayıcısı kim? Bu roketleri nereden ediniyorlar?”” diye sordu. Yanıt, “İran”.

Amerikalı ve İsrailli yetkililer uzun zamandır İran’ı, Hamas’ın şimdi İsrail şehirlerine ve kasabalarına doğru ateşlenen bazı uzun menzilli roketler de dahil olmak üzere büyük çaplı bir roket cephaneliği kurmasına yardım etmekle suçluyor.

İsrail’in Washington Büyükelçisi Ron Dermer, “İran Gazze’ye roket göndermek için elinden gelen her şeyi yapıyor” diyor. “İran açıkça Hamas’ın destekçisi. İslami Cihad ise yüzde yüz İran şubesi”. (İslami Cihad Gazze’de de faaliyet yürüten, Hamas’tan daha küçük bir militan gruptur.)

Şu andaki şiddet dalgası, üç İsrailli ve sonra bir Filistinli gencin, görünürde her iki taraftaki aşırıcılar tarafından öldürülmesi sonrasında tetiklendi. Bu dalga, daha geniş olarak İsrail ve Filistinliler arasındaki tarihsel çatışmanın ürünüdür. Fakat aynı zamanda İsrail ile, uzun zamandır İsrail’e saldıran Filistinli militanları finanse eden ve onlara silah sağlayan İran arasındaki, aralıklarla şiddetlenen soğuk savaşın son perdesini ifade ediyor.

Şu an mesele İran’ın Gazze’ye yaptığı ve yıllardan beri devam ettiği düşünülen roket sevkıyatları. Roketler gemi yoluyla İran’dan Sudan’a taşınıyor, oradan Mısır’daki Sina Yarımadası’na götürülüyor ve Mısır’la Gazze arasındaki gizli yeraltı tünelleri üzerinden Gazze’ye sokuluyor. İsrail, 2007 yılında açıkça İsrail’in yıkılması çağrısı yapan Hamas’ın iktidara gelmesinden bu yana Gazze sınırlarını abluka altına aldı.

Hamas muhtemelen bu hafta İsrail’e fırlattığı en tehlikeli roketlerden bazıları için İran’a teşekkür edebilir. Bunlar, Hamas’ın cephaneliğindeki, genelde 10 mil kadar gidebilen roketlerden çok daha uzun menzilli olan ve kuzeydeki İsrail şehirlerini tehdit edebilen, 100 mil menzilli M-302’ler gibi görünüyor. Mart ayında İsrail, Gazze’ye gittiğini söylediği kırk adet M-302 roketi taşıyan bir gemiyi seyahatten men etmişti; geçen ay yayınlanan bir Birleşmiş Milletler raporu, roketlerin İran’ın Bender Abbas limanından hareket ettiğini sonucuna ulaştı. İsrailli yetkililer bu sevkiyatın tek olmadığına inanıyor.

İsrail açısından iyi haber, geçen yaz Mısır’da meydana gelen ve Kahire’deki Hamas yanlısı Müslüman Kardeşler rejimini deviren askeri darbeden bu yana Hamas’a silah kaçırılmasının daha zor hale gelmesi. Hamas’a güçlü bir şekilde karşı çıkan yeni Abdülfettah el-Sisi rejimi, Gazze’ye giden tünellerin çoğunu kapattı (Hem Hamas hem de İran bu tür sevkıyatları reddetti.)

 Hamas silahları için yalnızca dışarıya güvenmiyor. Büyükelçi Dermer, Cuma günü basın mensuplarıyla yaptığı telekonferans toplantısında, “Şimdi pek çok roket içeride üretiliyor” dedi. “18 ay önce durum bu değildi. 18 ay önce roketlerin çoğu dışarıdan geliyordu.”

Ancak İsrailli yetkililer, bu ev yapımı roketletin bile İran’ın parmak izlerini taşıdığını söylüyor. Tahran, Hamas’ın ve İslami Cihad’ın Gazze içerisinde kendi üretim kapasitelerini geliştirmelerine yardımcı oldu. Bir İsrail askeri istihbarat yetkilisi Haziran ayında, “İran teknik bilginin ana kaynağı” dedi.

İsrail’in İran’a karşı misilleme yapmak istediğine dair bir işaret yok. Fakat bazı analistler, İsrail’in bu tür çatışmaları, Güney Lübnan’daki İsrail karşıtı Hizbullah’ı da silahlandıran ve nükleer programı bazı İsrail liderleri tarafından varoluşsal tehdit olarak görülen İran’a mesaj vermek için kullandığını düşünüyor. Örneğin İsrail son kez Kasım 2012’de Hamas’la çatışmaya girdiğinde, İsrail’de yayınlanan Haaretz gazetesinden bir köşe yazarı, İsrail’in yanıtının “Filistin sahasını hedef alıyor gibi göründüğünü, fakat gerçekte İran’ın İsrail’e olan düşmanlığına karşı yöneldiğini” yazmıştı….

Michael Crowley

Time.com

Çev:medyasafak.com

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu