DÜNYAİNSAN HAKLARIİranMEDYA ANALİZSon DakikaTÜRKİYE

İran , 5+1 Ülkelerine diz çöktürdü

İran ve 5+1 grubu arasındaki nükleer müzakerelerde dün akşam, AB’nin koordinatörlüğü altında ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin ve Almanya ile İran’ın üzerinde uzlaştığı “temel parametreler” açıklandı.

İran ve P5+1 ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakerelerin sonunda İran Dışişleri Bakanı Muhammed CEvad Zarif ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Mogherini tarafından ortak nihai metin okundu.

Nükleer müzakerelerin sonunda okunan ortak metinin özeti şu şekilde:

– Üzerinde anlaşma sağlanan çözüm yollarının bir araya getirilmesi:

İran İslam Cumhuriyeti ve Çin, Rus, Fransa, Amerika, İngiltere ve Almanya’dan oluşan P5+1 grubuna üye ülkeler 24 Kasım 2013 tarihinde ve sonrasında müzakere teknik, kanuni ve siyasi açıdan uzun ve karmaşık bir sürecin ardından İsviçre’nin Lozan kentinde ortak eylem programına ulaşmak için gerekli çözümler elde edildi.

Çözümleri içerisinde barındıran şey sadece kanuni bir anlaşma değildir, bu aynı zamanda ortak eylem programının konsepti ve düzenin için bir kılavuz niteliğindedir. Yakın bir zamanda elimizdeki taslağın formülasyonuna başlanacak.

-İran’ın zenginleştirme de dahil nükleer programına devam etmesi

Anlaşmada varılan çözümlere gelince, Nükleer konusuyla ilgili hiçbir kurumumuz ve çalışmamız kapatılmayacak, geçici süre de olsa çalışmalarına ara vermeyecek.

Buna göre İran Nükleer anlaşma gereğince içerideki zenginleştirme programını sürdürecek ve nükleer istasyonlara gerekli petrolün sağlanması için nükleer yakıt üretmeye devam edecek.

-İran mevcut durumda 10 bin kg olan düşük ölçüde zenginleştirilmiş uranyum stokunu, 15 yıl boyunca yüzde 3.67 oranında zenginleştirilmiş şekilde 300 kilograma düşürecek.

-İran 15 yıl boyunca yeni uranyum zenginleştirme tesisi kurmayacak.

– İran (uranyum zenginleştiren) santrifüjlerinin sayısını üçte iki oranında azaltarak 19 binden 6,014’e indirecek. 10 yıl boyunca bunların 5,060’ı uranyum zenginleştirebilecek. Tamamı ilk nesil santrifüjlerden oluşacak.

-Fordo

İran, Kum kentinde yer altında bulunan Fordo tesisinde en az 15 yıl boyunca uranyum zenginleştirmeyecek. Fordo nükleer, fizik, teknoloji ve araştırma merkezine dönüştürülecek. Yabancı bilim insanları bu merkezdeki araştırmalara katılacak.

– Erak Ağır Su Reaktörü

Erak Ağır Su Reaktörü kalacak. Uluslararası bir kuruluş, Erak ağır su reaktörünün silah üretmeyecek şekilde yeniden tasarlanmasında İran’a yardımcı olacak. İran mevcut ağır su stokunu 15 yılda uluslararası pazarda satacak.

-İran 10 yıl boyunca yalnızca Netenz tesisinde uranyum zenginleştirebilecek.

-Tahran yeni nesil santrifüj geliştirmek için AR&GE çalışmalarına devam edebilecek.

-Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, İran’ın tüm tesislerini denetleyebilecek.

-Atık nükleer yakıt stoku ülke dışına çıkarılacak.

-ABD, AB ve BM Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun İran’ın kararlaştırılan tüm adımları attığını onayladığında nükleer programla ilgili tüm yaptırımlarını kaldıracak.

-Hemen nihai anlaşmanın taslağı yazılmaya başlanacak, 30 Haziran’a kadar taslak metin hazırlanmış olacak. 30 Haziran’da belirlenen hedeflere ulaşılırsa nihai anlaşma imzalanacak.

Söz konusu ortak bildirinin İran’da cumhurbaşkanı ve İran Meclisi’nin onayını alması gerekiyor.

P5+1 Ülkelerinin Taahhütleri

-Sınırlı, geçici, özel hedefli ve geriye döndürülebilir nitelikte yaptırımlarda gevşetmeye gidilmesi

-İran’ın taahhütlerini yerine getirmesi halinde nükleer nedenlerden kaynaklı yeni yaptırım uygulanmaması

-İran’ın altın ve değerli madenler, otomobil ve petrokimya ürünlerinin ticaretine uygulanan belli yaptırımların kaldırılması

-Belli İran hava yolları uçakları için güvenlik bağlantılı tamir ve denetime izin vermek

-İran’a petrol satışından taksitler halinde 4,2 milyar dolar nakit akışı sağlamak

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu