Irak Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) Musul’u İşgal etmesiyle zirveye ulaşan ve her geçen gün büyüyen güvenlik sorunu, Türkiye’nin başta Irak’la olmak üzere ticaretini vurdu. Suriye’deki savaş nedeniyle bölgedeki pazarını kaybeden Türkiye’nin Irak’a olan ticaretinde de yüzde elliye yaklaşan bir kayıp yaşanıyor. Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’ne yönelik ihracat yüzde 40 azaldı, yatırımlar ise durma noktasına geldi. IŞİD tehdidi yayılmadan önce Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı 2. ülke Irak’a 2013’te 11 milyar 949 milyon dolar ihracat yapılırken, bölgeye yılda 700 bin tır gidip geliyordu.
Türkiye’nin Irak ve Suriye ile devlet düzeyindeki ticareti büyük darbe alsa da IŞİD’in kontrolüne geçen bölgelerle olan ticaretin artması ise dikkat çekiyor. Kilis’in karşısındaki Suriye’nin Halep İlçesi’ne bağlı Azez İlçesi’nin kontrolü 2013 yılı Eylül’ünde IŞİD’in eline geçti. Burada bulunan Öncüpınar Sınır Kapısı’ndaki ticaret hacmi ise IŞİD’in bölgedeki kontrolü ele geçirmesiyle iki katına çıktı. Bölgedeki iktidar zaman zaman el değiştirse de, IŞİD’in hâkimiyetini ilan ettiği günden bu yana ticaret rakamları gün geçtikçe artıyor. 2013 Eylül’ünde IŞİD’in hâkimiyet kurmasına kadar olan süreçte Öncüpınar Sınır Kapısı’ndan aylık ihracat miktarı şöyle gerçekleşti (bin dolar): Ocak 46.815, Şubat 61.994, Mart 69.616, Nisan 75.258, Mayıs 62.436, Haziran 57.446, Temmuz 60.819, Ağustos 434.384. Sözkonusu rakamlar IŞİD hâkimiyetinin yerleşmesinin ardından yüzde 79 artış göstererek 2014’ün aynı döneminde şöyle gerçekleşti: Ocak 96.808, Şubat 112.050, Mart 138.280, Nisan 106.506, Mayıs 113.313, Haziran 111.193, Temmuz 100.489, Ağustos 778.639.
IŞİD’i Türkiye mi besliyor
Türkiye’nin IŞİD’e silah desteği verdiğine yönelik iddialar Adana’da durdurulan TIR’larla ayyuka çıkmıştı. AKP Hükümeti yayın yasağı getirerek konunun üzerini örtmüştü. Örgütün Türkiye’ye petrol sattığı iddiaları ise uluslararası basında yer aldı. BM de IŞİD’den petrol alan ülkeleri uyararak, bunun terörü finanse etmek olduğu yönünde karar çıkarmıştı. Mobilize biçimde bölgede saldırılarını sürdüren IŞİD’in, yüksek hareket kabiliyeti için gerekli olan lojistik desteği nereden bulduğu ise bilinmiyordu. IŞİD’in hâkimiyetinin arttığı bölgelerdeki sınır kapılarında yaşanan hareketlilik ise yalnızca silah değil diğer ihtiyaçların da Türkiye’den karşılanıyor olabileceğini gösteriyor. Örgütün elindeki kamyonetlerin dahi Türkiye’den gönderildiği belirtiliyor. Güvenlik güçlerinin yaptığı kaçakçılık operasyonlarında tıbbi malzeme ve örgütün ihtiyaç duyabileceği ürünlerin yakalanması da dikkat çeken bir unsur.
