Yemen’de dışarıya dayalı güce karşı halk gücü
Ensarullah’a bağlı Yemen Ordusu Sözcüsü, başkent Sana’nın tamamen ordunun kontrolünde olduğunu ve istikrar ve güvenliğin sağlandığını duyurdu.
Başkent Sana’da yaşananlar fitne mi yoksa darbe mi? Kuşkusuz bu sözcükler, son 2-3 günde Yemen’in başkenti Sana’da Ali Abdullah Salih’in yaptıklarını izah etmek için kullanılan terimlerdir. Yemen’de son yaşananlar için hangi isim verilmesi önemli değil, önemli olan şu ki Yemen’deki bu olay en kısa sürede son buldu veya etkinliğini kaybetti. Ali Abdullah Salih de cumartesi gününden itibaren başlayan olayın en büyük mağlubu oldu.
Devrik cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih’in Ensarullah’a karşı fitnesinin bozguna uğratılmasının muhtelif nedenleri olabilir ancak, bu yenilginin en önemli nedenlerinden beri, Ensarullah’ın Ortadoğu’da yeni ortaya çıkan kimlik olarak bilinen “halk bazlı güç”e dayalı olmasıdır.
Üniversite hocası olan Ali Kerimi Mele, Ortadoğu’daki “halk bazlı güç” konusunda şöyle diyor: “Ortadoğu’daki halk bazlı güç, bu bölgedeki iç ve dış kaynaklı gelişmelerinden kaynaklanıyor ki dış güçlere bağlı rejim bazlı güç için meydan okuyor. Esasında, halk bazlı güç, halk güçlerinin kurulmasına dayalı olup, Ortadoğu’da iç kaynaklı güvenliği sağlamaya çalışan bir güçtür.”
Gazeteci-yazar Saadullah Zarii de, “halk bazlı güvenlik, kökü bir ülkede, dalı başka bir ülkede olan ödünç alınmış bir güvenlik değil, kökü ve dalı aynı ülkede olan bir güçtür,ancak böyle bir güç tehditler karşısında durabilir.” değerlendirmesinde bulunuyor.
Halk bazlı gücün temel ilke ve unsurunu halk ve yerel halk güçleri teşkil ediyor. Arap dünyasında 2011 yılındaki gelişmeler öncesine kadar, sadece Lübnan Hizbullah’ı halk bazlı güç kategorisinde yer alıyordu. Ancak 2011’den sonra, Irak, Suriye ve Yemen’de halk bazlı güçlere başvurulmuş oldu. Suriye’de gönüllü seferberlik, Irak’ta Haşdi Şabi’nin kurulması ve Yemen’de Ensarullah’ın güç kazanması, halk bazlı güç için önemli örneklerden sayılıyor.
Geçtiğimiz 3 senede Ensarullah ile Ali Abdullah Salih başkanlığındaki Yemen Halk Kongresi Partisi, Suudi koalisyonu ve firari ve eski cumhurbaşkanı Mansur Hadi’ye bağlı güçlerle mücadele için bir nevi taktiksel işbirliği gelişmiş olsa da, esasında Ensarullah’ın meşruluğu, “halk bazlı” bir güç olduğu için diğer gruplarla karşılaştırılamaz.
Geçen 3 senede Abdullah Salih, Ensarullah ile mütecaviz Suudi koalisyonu ve uşaklarına karşı işbirliği yapsa da ancak zaman zaman sabotaj girişimleri de oldu.
Aslında devrik cumhurbaşkanı Salih, Ensarullah halk gücünün yardımıyla kendi hedeflerine ulaşmaya çalıştı, ancak bunda başarısız oldu ve son günlerde Sana’da patlak veren olay, Ensarullah’ın müdahalesiyle son buldu ve başkentte yeniden tam kontrol sağlanmış oldu.
Yemen İçişleri Bakanlığı da dün yaptığı açıklamada, başkent Sana’daki fitnenin son bulduğunu ve hainlerin cezalandırıldığını duyurdu.
Ortadoğu bölgesinde halk bazlı güçlerin ortaya çıkması ve giderek güç kazanmasıyla bölgenin güç yapısı ilerleyen yıllarda daha farklı olabileceği ve bölge dışı güçlerin bölgenin güvenliğini sağlamaktaki rolü azalmış olabileceği düşünülüyor.
Ortadoğu’da halk bazlı güçlerin sayısının artması, esasında dışarı bağlı rejimler için en büyük mesele sayılıyor ve yeni gelişen bu güçler, sözkonusu rejimler için meydan okuyor.
Zaman ilerledikçe, halk güçlerinin bölge gelişmeleri üzerindeki etkinliği artıyor.
Bu durum, ABD gibi bölge ülkelerinin iç işlerine müdahaleye alışık olan Batılı ülkeler için de hoşa giden değil. Nitekim, ABD Kongresi’nin Haşdi Şabi’yi yaptırım listesine alma çalışmaları da onların rahatsızlığını ortaya koymaktadır.
