DÜNYAİNSAN HAKLARIIrakMEDYA ANALİZSon Dakika

Yezidiler’den sonra şimdi de Şebeklerin dramı başladı

Yezidiler’den sonra şimdi de Şebeklerin dramı başladı. Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütünün saldırısı nedeniyle Irak ve Kürdistan bölgesinde sayıları milyonlarla ifade edilen bir göç dalgası oluştu. Kendilerini Şebekler olarak ifade eden Şabaklar (Şabaki) diye de adlandırılan topluluk da, aynı Yezidiler (Ezidi) gibi yurtlarından kopmak zorunda kalan, göç yollarında büyük bir trajedi yaşayan etnik – dini gruplar içinde yer aldı.

Merkezi Erbil’de bulunan Barzani Vakfı yetkilisi Musa Ahmet, IŞİD saldırısı öncesi bölgeye Irak’ın Arap bölgelerinden ardından Suriye’nin Rojava bölgesinden yoğun göçler yaşandığını, gelenlerin bir bölümünün kamplara yerleştirildiğini, maddi durumu iyi olanların ise bölgede ev ve otelde kaldıklarını söyledi. Ahmet, IŞİD saldırısı ile birlikte bölgeye yönelik on binlerce insanın göç etmeye başladığını, yönetimin bunu karşılamada zorlandığını ifade etti. Ahmet, “Irak’ta Şii ve Sünniler arasında yaşanan göçler sonrası Araplar yüzünü Kürdistan’a döndü. Binlerce insan Erbil, Dohuk ve Süleymaniye bölgesine göç etti. Rojava’dan savaştan kaçanların da gelmesi ile bölgeye yönelik göç dalgası yaşandı. Yaşanan son IŞİD saldırısını karşılamada bölge yönetimi zorlanıyor. Uluslararası yardım kuruluşları ve bölge ülkeleri göçü karşılamak için acil yardım hareketi başlatmalı. Şu anda savaş afeti ile karşı karşıyayız. Zamanında yardımlar ulaştırılamazsa çocuk ve kadınlar dahil yüzlerce insan yaşamını yitirebilir” dedi.

Ahmet’in verdiği bilgiye göre bölgeye ulaşan sığınmacı sayısı 1 milyon 500 bini aştı. Bunlardan 250 binini Suriyeliler oluşturuyor. 400 bin Ezidi, 100 bin Hıristiyan, 750 bin Arap ve Türkmen ve geri kalanları ise Şii Kürtler oluşturuyor. Bölgede IŞİD saldırılarından kaçan Suriyeliler için 8 kamp kuruldu. Yeni göçler için ise Erbil, Dohuk, Süleymaniye ve Zaho’da çok sayıda kamp kurma çalışması yapılıyor. Günde 100 bin kişiye sıcak yemek ve çeşitli gıda maddesi yardımı yapılırken, açıkta kalanların barınması için yardım seferberliği başlatıldı. Sığınmacılar için hayırsever vatandaşlar ve uluslararası yardım kuruluşlarının gönderdiği yardımlar dahil Kürdistan hükümeti bugüne kadar 75 milyon dolar harcama yaptı.

Sincar’dan kurtarılanlar için Erbil-Musul arasında yer alan Kevırgozik bölgesinde yeni bir kamp yapıldı. Dohuk ve Zaho’ya ulaşan Ezidi ailelerin bir bölümü bu kampa yerleşmeye başladı. Erbil’in Ankava semtinde Hıristiyan aileler, kilise ve hayırsever ailelerin evlerine yerleşirken kentin çıkışında bulunan havaalanı hangarlarına ise bini aşkın Şii Kürt ve Türkmen aile yerleştirildi. Musul’dan kaçan Şii Şebek ve Alevi Kakai ailelerin bulunduğu hangarlar dolup taşarken BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ek olarak çadır kent kurdu.

Milliyet’in muhabiri Namık Durukan; IŞİD saldırısı nedeniyle Birinci Dünya Savaşı sonrasına benzer trajik göç dalgalarının yaşandığı Irak’ta, tarih sahnesinde tutunmaya çalışan küçük grupların büyük insani trajedisini yerinde gözlemledi. Bu çerçevede Şebek, Kakai ve Türkmen ailelerin bulunduğu hangarlarda, yaşanan dramı yerinde görüntüledi. Bir süre önce hangarlara yerleşen aileler, acil yardım bekliyor. IŞİD’in bölgeden atılması için başta ABD ve İngiltere’nin Kürt yönetimine destek vermesini isteyen aileler, “Bir kuru ekmek bir bardak su bulamasak ta kendi köyümüzde, toprağımızda ölmek istiyoruz” dediler. Ailelerin tepkileri şöyle:

Ferhan Abdullah Kazım: Musul’un Hamdane ilçesi ve çevre köylerinden göç ettik. Kampta Şebek, Kakayi ve Türkmenler yaşıyor. Bin aile buradayız. Cadde ve kaldırımlarda güneşin altında yaşıyorduk. Bizi kampa getirdiler. Şimdi biraz rahat nefes alabildik. Biz evlerimize gitmek istiyoruz. En büyük servetimiz bu olacak. Evimizde olalım da bir parça ekmek bir bardak su bile bize yeter.

Aziz Kakeyi: Hayvanlarımı, traktörümü, her şeyi bırakıp kaçtık. Biz Şebek, Kakayi, Türkmen, Kürt ve Arap kardeşçe yaşıyorduk. Büyük bir felaket yaşadık. Dünya görsün, duysun. İnsanlık için büyük utançtır. Hangi dinde bunun yeri var.

Mella Hasan: Ben Şebek’im. 1 milyondan fazla Şebek yaşıyor Irak’ta. Nerede BM, nerede yardım kuruluşları; niye bize yardıma gelmiyorlar? Bölge devletleri nerede? Musul’da Müslüman, Hıristiyan, Arap, Tüakmen, Kürt kardeşçe yaşıyorduk. Aramıza nifak soktular. Ezidi, Hıristiyan, Şebek ve diğerleri hepsi kardeştir. Önemli olan insanlıktır. Irak’ı bitirdiler. Biz kimse ile kavga etmedik, kimsenin malına mülküne göz dikmedik. Kendi evimizdeydik, yaşamaya çalışıyorduk. Uluslararası yardım kuruluşları, büyük ülkeler nerede, niye bize yardıma gelmiyor. Kaçarken yakınlarımızı kaybettik, arkalarından bir Fatiha bile okuyamadık.

Faris Abbas Aşur: Musul’un Bartella kasabasındanım. Şebek’im. Ne paramız ne elbisemiz kaldı. Bu halimize bak. Muhacir olduk, yerimizden yurdumuzdan olduk. Ben bu devlete 24 yıl hizmet ettim. Askerdim. Şebek’leri İsrail gibi görüyorlar. Halimize bak, üzerimde bir elbisem var, yıkayıp yıkayıp giyiyorum. Çocuklarımız hepsi hasta. Ben Müslüman’ım ama izin versinler İsrail’e göç edeyim. Müslüman’ın Müslüman’a yaptığını İsrail bile yapmadı. Bizlere merkezi Irak hükümeti sahiplenemedi, umudumuz Mesud Barzani’de.

Muhammet Hamdi Bacarani: Hanekin’liyim. Musul’da oturuyordum. Paramız yok, karnımız doymuyor, çocuklar hasta. Burası cezaevi gibi. Erbil’e gitmemize izin verilmiyor. Burası cezaevi mi? Pazara gidip ihtiyaçlarımızı karşılamak istiyorum ama bırakmıyorlar.

Hamdiye Muhammet: Karakuş’tan geliyorum. IŞİD saldırınca bütün köyümüzdeki hayvanlarımızı, eşyalarımızı bırakıp kaçtık. Nereye gideceğimizi bilemiyoruz. Necef’e gitmek istiyoruz ama buradan çıkamıyoruz. Beş oğlum var, gelin ve torunlarım var. Evimize dönmek için hayırlı haberler bekliyoruz.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu