ABD Başkanı Donald Trump’ın ticaret savaşlarıyla ilgili açıklamasına Çin’den yanıt geldi. Çin Ulusal Halk Kongresi’nin sözcüsü Zhang Yesui, ABD ile ticaret savaşı istemediklerini, ancak ekonomileri zarar görürse elleri kolları bağlı şekilde oturmayacaklarını söyledi.
ABD Başkanı Trump, “Çok aptalca olan ticaret anlaşmaları ve politikaları” nedeniyle ABD’nin yıllık 800 milyar dolar bütçe açığı verdiğini söylemiş ve buna bir son verme sözü vermişti.
Daha sonra ise çelik ithalatına yüzde 25, alüminyum ithalatına yüzde 10 ek gümrük vergisi getireceğini açıklamıştı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın ithal çelik ve alüminyuma ek gümrük vergileri getireceğini duyurmasının ardından Çin ve diğer ülkelerden Washington’a uyarılar yağdı. ABD’ye ‘ticari koruma araçlarını kullanamakta itidalli davranması’ çağrısı yapan Çin Dışişleri benzer örneklerin artması halinde ‘küresel ticaretin zarar göreceği’ uyarısında bulundu.
Çin Dışişleri Sözcüsü Hua Çunying “Eğer tüm ülkeler ABD örneğini takip ederse bu kuşkusuz uluslararası ticaret düzeninde ciddi etki ile sonuçlanacaktır” ifadelerini kullandı.
Sözcü Çunying, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in en üst düzey ekonomi danışmanı Liu He’nin dün Washington’da ABD’li yetkililerle iki ülke arasındaki ekonomik konularda yapıcı görüşmeler yaptığını da sözlerine ekledi.
Elbette Donald Trump Beyaz Saray’da ipleri ele aldığı günden beri uluslararası ticaret alanındaki tantanalı programlarının önemli bir bölümünü Çinle ticaret alanına tahsis etmiş olup, ABD başkanının bu tutum ve davranışları ise Pekin yöneticileri tarafından ticaret savaşı olarak algılanmıştır.
“İlk Önce Amerika” söylemini kendi programlarında temel edinen Trump, Çin’den ithalata ağır ve alışık olunmadık gümrük tarifeleri uygulamak suretiyle, Çinli firmaların Amerikan piyasalarındaki varlığını büyük ölçüde azaltabilmişti.
Amerika’da önemli bir piyasaya sahip olan Çinli demir-çelik firmaları, Amerika’ya çelik ihracatında Trump yönetimi tarafından ağır gümrük tarifesinin uygulanmasını, uluslararası ticaret yasaları aykırı nitelemekte ve bunun rekabet karşıtı bir siyaset olduğunu bildirmekteler.
Elbette Trump’ın ticaret savaşı sadece Çinle sınırlı kalmamakta, Kadana, Güney kore ve diğer bir takım Avrupa ülkesi de bu ticaret savaş kapsamına girmiştir. Bunun için de Almanya başbakanı Fransa cumhurbaşkanına çağrıda bulunarak ortak tavır belirlemelerini istedi.
Ayrıca Kanada ve AB de tepki göstererek Donald Trump’ın kararına karşı önlemler getireceklerini duyururken ABD’nin ticaret ortakları Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Ticaret Örgütü (WTO) da bu girişimi kınamıştı.
Amerikan çelik piyasasında bir çok ülkeyi etkileyen Trump’ın bu siyaseti aslında Amerikanın iktisadi rakiplerinin bu ticaret savaşı karşısında ortak bir blok kurmalarına ve Amerika’ya karşı birlikte hareket etmelerine sebep olabilir. Hatta dünya ticaret örgütü WHO’ya ABD’nin bu siyasetinin şikayet edilmesinde Çin’in bundan böyle tek kalmayacağı ve Amerika tarafından ticaret sınırlamasına tabi tutulan ülkelerin de bu hususta söz konusu örgüte şikayette bulunabilecekleri söylenebilir.
Aynı zamanda bu ülkeler Amerika’ya karşı ortak benzer kısıtlamalar getirme kapasitesine de sahipler ve uzmanlar bu ülkelerin de Amerika aleyhinde benzer kararlar alabileceklerini belirtiyorlar.
Amerika’nın Çelik ithalat sınırlamasına tabi tutulan Kanada, Güney Kore ve Avrupa ülkeleri arasında Çin, Beyaz Saray’ı almış olduğu bu karardan vazgeçirebilecek daha fazla koz ve imkana sahiptir.
Hali hazırda Çin’in, Amerika’dan 1.47 trilyon dolar değerinde borç senedini elinde bulundurduğu ve Amerika’nın Çin’in en büyük borçlusu olduğu söylenmektedir.
Rus ekonomistlerinden Fyodor Lukyanov Çin’in Amerika’da menkul kıymetler borsasında çok büyük yatırım yapmasına temasla, Çin’in bu hisse senetlerinin bir bölümünü satışa çıkarmak suretiyle Amerika ekonomi düzeninin büyük krizlerle karşı karşıya getirebilecek güçte olduğunu Amerikalı yetkililere gösterebilecekleri belirtmekte.
Bunun içindir ki ekonomi uzmanlarından bazıları Çin’le ticaret savaşında Amerikanın kaybeden taraf olduğunu belirtiyorlar.
